Stroomruggen

Binnendijks gebied

Langs de Lek en de Linge is een binnendijks gebied dat wordt gekenmerkt door een kleinschalig en afwisselend landschap. Het mozaïek van akkers, weiden, bosschages en fruitboomgaarden bepaalt hier het beeld. De blokverkaveling gaat geleidelijk over naar de lagere en nattere komgronden, wat zorgt voor een grote diversiteit aan landschappelijke en ecologische waarden. Langs de kronkelige dijkwegen is veel bebouwing aanwezig. Op de plekken van vroegere dijkdoorbraken zijn wielen te vinden. Op de stroomruggen zijn enkele recreatieplassen aanwezig, waar dagrecreatie mogelijk is. Bij Hagestein is ook een camping.

Dorpen en steden langs de rivieren

Langs de rivieren liggen veel dorpen en steden. Langs de Lek liggen: Ameide, Hagestein, Everdingen, Hoef en Haag, Lexmond, Tienhoven aan de Lek en Vianen. Langs de Linge liggen: Leerdam, Kedichem en Oosterwijk. De dorpen kennen een actieve samenleving met veel sociale samenhang.

In dit gebied zijn het grootste deel van de werklandschappen te vinden. Vianen is goed bereikbaar via de snelwegen, Leerdam is bereikbaar over provinciale wegen en heeft een treinstation.

In de steden en dorpen langs de rivieren zijn veel historische en monumentale panden aanwezig. Vianen en Leerdam hebben allebei een historische binnenstad waarin veel voorzieningen te vinden zijn. Aan de zuidwestkant van Vianen is sprake van zeer hoge cultuurhistorische waarden bij buurtschap Helsdingen en daarom sluiten we dit gebied uit voor woningbouwontwikkeling en andere ontwikkelingen die een inbreuk doen op het cultuurhistorisch landschap. Dit is weergegeven op de waardenkaart.

Het verhaal van Hagestein

Het verhaal van Hagestein (stad en kasteelterrein) is onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van de Vijfheerenlanden. Hagestein heeft in tegenstelling tot Vianen niet de kans gekregen om tot een volwaardige stad uit te groeien omdat de ontwikkeling van deze stad als het ware ‘in de kiem is gesmoord.’ De oorzaak hiervan is de vernietiging van het kasteel en de stad in 1405 gedurende de Arkelse oorlog (1401-1412). Vandaag de dag zijn tussen Hoef en Haag en Hagestein alleen voor het geoefende oog nog resten van het oude kasteelterrein te herkennen in het landschap. Het kasteelterrein heeft hoge archeologische waarden en is daarom een AMK terrein (opgenomen op de landelijke Archeologische Monumenten Kaart). Daarnaast heeft het gebied ook hoge cultuurhistorische waarden en is daarom uitgesloten van woningbouwontwikkeling en andere ontwikkelingen die een inbreuk doen op het cultuurhistorisch landschap. Dit is weergegeven op de waardenkaart.

Te beschermen waarden

• Kasteelterrein Hagestein, gelegen tussen Hoef en Haag en Hagestein en buurtschap Helsdingen gelegen ten zuidwesten van Vianen.
• Afwisselende landschappen met kronkelige wegen en karakteristieke verkaveling en fruitboomgaarden.
• Grote diversiteit aan droge en natte landschappen, natuur en ecologische waarden.
• Gemengd gebied met veel verschillende functies.
• Uitzicht vanaf de dijken.
• Cultuurhistorische bebouwing en centra in de kernen.
• Historische binnensteden Vianen en Leerdam met winkels, musea en recreatie en goed voorzieningenniveau.
• Dijklinten met bebouwing aan de voet van de dijk.
• Afwisseling van dorpen, bedrijventerreinen en andere gebieden.
• Goede sociale samenhang in de wijken en dorpen.

Mogelijke ontwikkelingen

• Toeristische toegankelijkheid vergroten door versterken en uitbreiden van recreatieve voorzieningen, TOP’s en recreatieve transferia.
• Kleinschalige verblijfsrecreatie.
• Ontwikkelingen die bijdragen aan het opwaarderen van plekken langs het water.
• Collectieve woonvormen in combinatie met zelfvoorzienend zijn, zoals een voedselbos of een moestuin.
• Herstellen van de beeldbepalende beplantingsstructuren in het landschap.
• Vergroten van de biodiversiteit.
• Kleinschalige, toekomstbestendige landbouw, bijvoorbeeld het telen van nieuwe (hoge) gewassen.
• Aantrekkelijker maken en beter benutten van de binnensteden van Vianen en Leerdam.
• Herstructurering Leerdam-West (Leerdam) en De Hagen (Vianen).