Wat staat er op de waardenkaart?

Bekijk de waardenkaart, met legenda (PDF, 9.0 MB), van de gemeente Vijfheerenlanden.

Vijfheerenlanden kent binnen een relatief klein gebied heel veel rijkdommen. Dat omvat waardevolle landschappen, sociaal-maatschappelijke waarden, cultuurhistorisch waardevolle plekken en monumenten. De waardenkaart geeft de belangrijkste waarden weer op kaart en beschrijft deze in tekst.

Deelgebieden

Op de waardenkaart hebben we deelgebieden opgenomen, namelijk: Halfopen griendenlandschap, Stroomruggen, Uiterwaarden en Veenweidelandschap. Deze deelgebieden zijn gebaseerd op het gebruik en de landschappelijke kenmerken. Ook zijn de woonplaatsen, waardevolle plekken en stiltegebieden aangeduid. De waarden die we willen beschermen zullen een plek krijgen in het omgevingsplan, waardoor deze bij een ruimtelijke ontwikkeling beschermd worden.

Het is niet mogelijk om alle cultuurhistorische waarden op de waardenkaart aan te geven. Om daar recht aan te doen verwijzen wij naar de Cultuurhistorische waardenkaart.

Werking van de waardenkaart

Wij vinden het belangrijk dat initiatieven en ontwikkelingen aansluiten bij de waarden en kernkwaliteiten van Vijfheerenlanden, zoals deze zijn verbeeld op de waardenkaart en zijn beschreven. De te beschermen waarden staan centraal. Ontwikkelingen worden getoetst aan de waarden en versterken de waarden zo mogelijk. Daarnaast worden ontwikkelingen getoetst aan beleid en regels van de gemeente. Ook wordt beoordeeld of meerdere ontwikkelingen in een gebied niet leiden tot stapeling van negatieve effecten op de waarden.

Waarden van Vijfheerenlanden

Het land van Vijfheerenlanden is gemaakt door de rivieren. Het veenpolderland tussen de Gelderse grens en het gekanaliseerde riviertje Zederik is sterk beïnvloed door de rivieren, waaronder de Lek. Door inklinking van het ook aanwezige veen kwamen de rivierafzettingen relatief hoog te liggen. De Vijfheerenlanden werden daardoor een gebied van hoger gelegen stroomruggen en lagergelegen veengebieden.

Vooral in de buurt van de Lek en Linge is lokaal sprake van een vrij onregelmatige verkaveling, terwijl op de lagergelegen gronden grienden met populierenplantages voorkomen. In Vijfheerenlanden vinden we karakteristieke strookvormige kavels met lintdorpen.

Zowel op de Linge- als Lekoeverwal liggen oud steden, waarvan de woonplaats een rechthoekig stratenpatroon vertoont. Op de Lekoeverwal zijn dat Ameide en Vianen. Op de Lingeoeverwal is dat Leerdam. De streek wordt tegenwoordig doorsneden door de autosnelwegen, die Utrecht met Breda en Den Bosch verbinden.

Te beschermen kwaliteiten

• Diversiteit van droge en natte landschappen, rijk aan natuurwaarden met diverse beschermde natuurgebieden.
• Rijk aan cultuurhistorische waarden.
• Onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
• Onderdeel van het inundatiegebied van de Oude Hollandse Waterlinie.
• Rivieren, waterwegen en aanwezigheid van veel water.
• Fiets- en wandelmogelijkheden, recreatiemogelijkheden op en langs de rivieren.
• Aanwezigheid van cultuurhistorisch waardevolle dorpsharten en stadscentra.
• Merwedekanaal als cultuurhistorische lijn in het landschap.
• Grote sociale samenhang.
• Voldoende voorzieningen, ook in dorpen.
• Voldoende werkgelegenheid.
• Groot ‘stil gebied’, met alleen ‘gebiedseigen geluiden’.