We zorgen voor duurzame werkgelegenheid

Werken is waardevol. Werk zorgt niet alleen voor inkomenszekerheid, maar ook voor een sociaal netwerk en voor zelfwaardering. Ook onbetaald werk maakt het mogelijk een zinvolle bijdrage te leveren aan de samenleving. Mensen hebben steeds vaker flexibele contracten, meerdere banen of combinaties van baan en zorgtaak.

Werk en privé lopen steeds vaker in elkaar over, onder andere doordat er steeds meer vanuit huis gewerkt wordt.

Veranderingen in de maatschappij

Voor werkgevers is het van belang voldoende personeel met de juiste competenties te vinden en aan zich te binden. Het traditionele model van eerst leren en dan werken, verandert in een leven lang ontwikkelen. Door de veranderende vraag naar arbeid van het bedrijfsleven, robotisering en automatisering is een goede aansluiting tussen scholing, werk en ondernemerschap nodig.

Werk moet ook gemakkelijk en goed bereikbaar zijn. Zowel via verbindingen over de weg als via digitale verbindingen. Momenteel vormt de beperkte capaciteit van het elektriciteitsnetwerk mede een belemmering voor vestiging van bedrijven.

Relatie met andere opgaven

Bij de vestiging van bedrijven en de uitbreiding van bestaande en ontwikkeling van nieuwe werklandschappen houden we rekening met de opgaven op het gebied van woningbouw, energietransitie en klimaatadaptatie en met de effecten op stikstofgevoelige natuurgebieden. Verouderde bedrijventerreinen voldoen niet altijd meer aan de huidige eisen en inzichten op het gebied van biodiversiteit, duurzaamheid en klimaatadaptie. Ze vragen om aanpassingen. In sommige gevallen bestaat dan de wens om binnenstedelijk gelegen bedrijfslocaties te transformeren naar woongebieden. Daarbij is van belang dat een alternatieve locatie voor deze bedrijvigheid beschikbaar is of er komt.

Verschillende soorten bedrijvigheid

In Vijfheerenlanden zijn diverse werklandschappen waar verschillende soorten bedrijvigheid mogelijk zijn. Voor de zwaardere industrie (waaronder ‘grote lawaaimakers’) zijn drie gezoneerde bedrijventerreinen aanwezig in de gemeente, te weten De Biezen/ De Hagen in Vianen, Glasfabriek Leerdam en Kaasfabriek Schoonrewoerd. In de toekomst zullen er meer bedrijven komen die zich bezighouden met afvalverwerking tot hernieuwbare grondstoffen (circulaire economie). Ook bij dit type bedrijven kan de impact van geur en geluid op de omgeving een rol spelen. In dat geval kan het nodig zijn om deze bedrijven een plek te geven op een gezoneerd industrieterrein.

Een groot deel van het buitengebied is in gebruik door de agrarische sector. Het gaat voornamelijk om grasland. Daarnaast zijn verspreid in het buitengebied niet-agrarische bedrijven aanwezig. Bedrijven die ondersteunend en aanvullend zijn voor de agrarische sector, maar ook bedrijven die niet per se een directe binding hebben met het buitengebied.

Wat willen we bereiken?

We zetten in op het verkrijgen, behouden en versterken van de lokale werkgelegenheid. Dat betekent ook dat onze inwoners zich een leven lang kunnen ontwikkelen in de eigen omgeving. We versterken de relatie tussen onderwijs, werkgelegenheid en arbeidsmarkt zodat vraag en aanbod flexibel op elkaar kunnen inspelen. We streven naar passende werkgelegenheid voor iedereen. Dat kan zowel betaald als onbetaald werk zijn.

Belang van lokale bedrijvigheid

Het lokale bedrijfsleven is daarbij essentieel, ook voor de leefbaarheid en vitaliteit van de eigen steden en dorpen. Het moet aantrekkelijk zijn voor bedrijven om in onze gemeente te blijven of zich te vestigen. Zij zorgen voor de werkgelegenheid voor onze inwoners. We versterken ons ondernemersklimaat door ruimte te geven aan ontwikkelingen. Dat doen we door de mogelijkheden te onderzoeken op de huidige werklocaties of op nieuw te ontwikkelen werklandschappen. We zetten waar nodig in op revitalisering of herstructurering van bestaande werklandschappen of bieden bedrijven die op de huidige locatie niet kunnen uitbreiden/ intensiveren, de mogelijkheid te verplaatsen naar een nieuw werklandschap (bijvoorbeeld vanuit het buitengebied).

We zetten in op werklandschappen aansluitend op bestaande werklandschappen of nieuwe (regionale en lokale) werklandschappen, vooral bij grote verkeersaders zoals de A27. In de Omgevings-Effect-Rapportage (PDF, 9.1 MB) (OER) zijn we uitgegaan van ongeveer 30 hectare voor lokale bedrijvigheid en 40-45 hectare voor regionale bedrijvigheid tot 2040. Uitleg over wat een plan-OER is en waarom we die hebben opgesteld lees je op de pagina Hoe is de visie tot stand gekomen. Hiermee maken we zowel intensivering van als transformatie naar bestaande of nog te ontwikkelen bedrijventerreinen mogelijk.

Transformatie

Transformatie komt in beeld voor bedrijven binnen een woonplaats of in het buitengebied die gezien hun activiteiten beter passen op een bedrijventerrein. Daarnaast kan de behoefte aan woningbouw aanleiding zijn om werklocaties binnen de bebouwde kom te transformeren. Bijvoorbeeld: De ontwikkeling van Gaasperwaard 3 werklandschap biedt ruimte aan de transformatie van een deel van de bedrijventerreinen De Biezen/ De Hagen. Hierdoor kan er ruimte komen voor woningbouw dicht bij het centrum en dus bij voorzieningen. Een ander voorbeeld is Lexmond, waar vanuit het dorp de behoefte bestaat om via transformatie, ruimte te creëren voor woningen aan de noord-west zijde van het dorp. Bedrijvigheid concentreert zich dan aan de noord-oostkant van het dorp. Het huidige bedrijventerrein aan deze zijde van het dorp zal dan verruimd worden.

Bij zowel uitbreiding als nieuwvestiging van bedrijven, zowel in het buitengebied als binnen de woonplaatsen, gaan we uit van een goede balans tussen de bedrijven als de omliggende woningen. We gaan uit van de indeling:

• ‘rust’: woongebieden
• ‘reuring’: mengvorm wonen en werken
• ‘rumoer’: alleen bedrijvigheid

Werklandschappen in plaats van bedrijventerreinen

Een werklandschap zien we als een gebied waar het prettig is om te werken en te verblijven, verweven met de omgeving. Hierbij is aandacht voor biodiversiteit, duurzaamheid en klimaatadaptie. Werklandschappen zijn goed bereikbaar voor fietsers, openbaar vervoer en (vracht)auto. We streven naar bedrijvigheid die past in de omgeving en willen overlast zoveel mogelijk voorkomen.

Op nieuwe werklandschappen zetten we in op intensiever of hoger bouwen. Ook bestaande bedrijven stimuleren we om hun ruimtegebruik te intensiveren. Nieuwe werklandschappen zijn bij voorkeur energiepositief of in ieder geval energieneutraal. We willen de mogelijkheid openhouden om overproductie lokaal te gebruiken, bijvoorbeeld in nabijgelegen woonwijken of voor andere functies. Dat is afhankelijk van de lokale situatie en de verwachte vergroting van de netcapaciteit.

We stimuleren bedrijven om hun bedrijfsvoering te verduurzamen. We stellen als voorwaarde bij nieuwbouw dat de daken geschikt zijn voor het dragen van zonnepanelen. De gemeente wil daarnaast bedrijven stimuleren om in te zetten op circulariteit.

Hoe gaan we dat doen?

• We stimuleren initiatieven die de relatie tussen onderwijs, werkgelegenheid en arbeidsmarkt versterken.
• We zorgen voor voldoende ruimte op bestaande of nieuwe werklandschappen voor de vestiging van lokale en regionale bedrijven.
• Met beleidsmaatregelen zorgen we voor een goede balans tussen bedrijvigheid en omliggende woningen.
• We brengen voor de huidige bedrijventerreinen in beeld welke maatregelen op het gebied van onder andere biodiversiteit, duurzaamheid en klimaatadaptie nodig zijn om de omvorming naar werklandschap mogelijk te maken.
• We zetten in op de ontwikkeling van Gaasperwaard 3 als regionaal werklandschap.
• We koesteren werklocaties met zwaardere bedrijvigheid, zoals de eerdergenoemde gezoneerde bedrijventerreinen.
• We geven ruimte voor ontwikkeling van zwaardere bedrijven die activiteiten in relatie tot circulaire economie vervullen.